NL- 028
ប្រវត្ដិស្ដេចពពុះទឹកនៃនគរដើមតាត្រាវ
( ដោយ ស.នីឡា )
នេះជាឈុតសង្ខេបទីពីរ នៃព្រះរាជពង្សាវតាចាម ដែលបកថ្វាយព្រះបាទស៊ីសុវត្ដិ ( ១៩០៤ -១៩២៧ ) ។ ខ្ញុំសូមអភ័យទោសបើកាលប្រែសំរួលទៅមានសេចក្ដីខុសឆ្គងនូវអក្ខរាវិរុទ្ធខុសពូជ ពង្ស វង្សត្រកូលនានា។ ជាពិសេសជនរួមជាតិចាមដែលកំពុងរស់នៅដ៏សុខសាន្ដជាមួយគ្នា។ មិនតែប៉ុណ្ណោះរឿងនៃនគរនិមួយៗ តែងតែមានច្រើន ខុសៗគ្នា ដោយហេតុនេះ , អត្ថបទនេះ អាចថាជារឿងព្រេងនិទានមួយក្នុងចំណោមរឿងដ៏ច្រើននោះក៏ថាបាន ។ក្រៅពី នេះក៏មានរូប ភាពខ្លះនៃនគរចាមដែលខ្ញុំបាន ស្រង់ចេញពីប្រភពហេ្វសប៊ុក ហើយដែលខ្ញុំពិបាកកំណត់ ថាតើម្ចាស់ដើមជានរណា ។ ហេតុនេះក៏សូមម្ចាស់ដើមមេត្ដាត្រេកអរ ទទួលយកនូវកុសល មួយនេះ ដែលជាចំណែកនៃទានដ៏ថ្លៃថ្លារបស់អស់លោកអ្នកផងចុះ ។ ជាពិសេសអត្ថបទ នេះវាមិនមែនជាអត្ថបទបង្ក គំនុំរវាងជនជាតិជិតខាងនោះក៏ទេដែរ ។
ការប្រយុទ្ធដ៏អស្ចារ្យមួយបានកើតមានឡើង រវាងទ័ពម្ខាងមានចំនួន ២ ម៉ឺននាក់ ដែលរុលដល់ ជាយរាជធានីទៅហើយ ហើយម្ខាងទៀត គឺជាកងទ័ពមិនរៀបរយមានចំនួន ៥០០ នាក់ តែ មានរបស់ទិព្វគឺ ខ្សែ , រំពាត់ , ស្នឹង ចូលប្រយុទ្ធគ្នាបង្កើតបាននូវសន្ធឹកកក្រើកព្រះធរណី។គ្រា នោះកងទ័ព អុងហ៊ៅ ក៏ទប់ពុំបានដោយព្រោះឃើញនូវភាពអស្ចារ្យក្រៃពេកនោះ ក៏នំាគ្នារត់ ចូលនគររបស់ខ្លួនវិញទៅ ។ ស្ដេចនៃនគរចាមក៏ត្រេកអរ ទំាងស្ដេច មន្រ្ដី និង រាស្រ្ដ ក៏នឹកតែ ស្ងើចនូវបុណ្យបារមីនៃវត្ថុទិព្វរបស់នគរខ្លួន ។ តំាងពីពេលនោះមកនគរចាម លែងទុកចិត្ដ និង ដឹងគំនិតស្ដេច ទេវតា ថាមិនល្អចំពោះនគរខ្លួន ។ តែថា បើទោះជាដឹងថាយ៉ាងនេះក្ដី ក៏នគរ ចាមមួយនេះមិនបានចូលទៅសងសឹក ឬ ត្រៀមខ្លួនសំរាប់ទៅថ្ងៃក្រោយក៏ទេដែរ ... ទំាងស្ដេច ទំាងមន្រ្ដីចេះតែហីៗ សោយរាជ្យតៗគ្នារហូតដល់រាជ្យទី១៦ក្នុងរជ្ជកាលស្ដេចមួយអង្គព្រះនាម បោរ៉ាតាឡាង ប៉ោភីនសក្ដិ ទើបរឿងដដែលបានកើតមានឡើង។គឺស្ដេចទេវតាក៏តំាងជំនុំក្រុម មន្រ្ដីតូចធំអំពីផែនការ ថាតើត្រូវធ្វើដូម្ដេចដើម្បីយកនគរចាមនេះជាចំណុះបាន ? ។ ព្រោះថា កន្លងទៅធ្លាប់បរាជ័យក៏ព្រោះតែកើតមានរឿងចំលែកក្នុងពេលចំបាំង តើនគរនេះមានអ្វីជាទី សំអាងទៅ ? ។ គិតស្រេចហើយ ក៏ចាត់អ្នកប្រាជ្ញម្នាក់ចូលទៅស៊ើបការ ទើបបានដឹងថានគរ ចាមដ៏មានបុណ្យបារមីនេះគឺមកពីដើមតាត្រាវមួយដើមដែលជាមង្គលនគរ។ ក្រៅពីនេះក៏មាន របស់ទិព្វផ្សេងទៀតដែរ ។ ដឹងដូច្នោះ ស្ដេចទេវតាក៏ជ្រើសរើសស្រ្ដីយួនក្មេងម្នាក់ មានរូបឆោម លោមពណ៌ឆើតឆាយ មានប្រាជ្ញាវៀងវៃ យកមកផ្ដែផ្ដាំល្បិចកិច្ចកលសព្វគ្រប់ ទើបចាត់ឲ្យអ្នក ប្រាជ្ញបណ្ឌិតពូកែវោហាស័ព្ទ និង ស្ទាត់ជំនាញផ្នែកនគរ ជូននារីនោះទៅដល់នគរចាមដើម្បី ថ្វាយដល់ស្ដេចប៉ោភីនសក្ដិ ។
ឯស្ដេចនេះ កាលបើមានជំនូនធំនេះកាលណា ក៏មិនបានគិត ដល់កល្បិចដែលនគរជិតខាងប្រើមកលើខ្លួនដែរ ព្រោះនឹកឃើញថា ទំនងជាគេខ្លបខ្លាចយើង យកចិត្ដយើងតែប៉ុណ្ណោះឯង។ ចាប់តំាងពីបានស្រីស្រស់នោះមកកាលណាស្ដេចប៉ោភីនសក្ដិ លែងនឹកនាគឹតអ្វីទំាងអស់ គឹតតែពីផ្គាប់ចិត្ដស្រីនោះ ។ បីឆ្នំាក្រោយមកស្រីនោះក៏ធ្វើជាឈឺ ហើយតែងត្អូញត្អែរថា ខ្លួនតែងសុបិន្ដឃើញឈើមួយដើមធំក្រៃ តែដុះត្រង់ទៅលើកាលណា ដូចមកគ្របសង្កត់ទ្រូងខ្លួន តែបើវាងាករកកលនឹងរលំ ជម្ងឺខ្លួនក៏ស្រាកស្រាន្ដទៅតាមនោះ ដែរ ។ ស្ដេច ប៉ោភីនសក្ដិ ក៏រកហោរាគន់គូរមើល ឯហោរនោះក៏ជាចារបុរសនៃស្ដេចទេវតា ទៀត ។ ហោរ នោះប្រាប់ថានាងជាប្រពន្ធស្ដេចនេះ វាឆុងនឹងដើមតាត្រាវដែលជាមង្គលនគរ នោះឯង បើចង់ ជាលុះត្រាតែកាប់ដើមនោះចោល ។ ឯស្ដេចកាលបើឮដូច្នោះហើយក៏ឲ្យមន្ដ្រី នានាប្រមូលមនុស្ស ៥០០នាក់ទៅកាប់ដើមតាត្រាវនោះចោល។ ពេលកំពុងកាប់នោះនាងស្រី មាយាពិសពុលនេះក៏ធ្វើជាស្រាន្ដជម្ងឺ ។ តែថា បើទោះជាពលទាហានទំាង ៥០០ នោះប្រឹង កាប់យ៉ាងណាក៏មិនដាច់ដែរ ថែមទំាងរងរបួស និង ឈឺទៀតផង ។ ឃើញដូច្នោះស្ដេចក៏ឲ្យ ផ្អាកសិន ។ ឯស្រីល្អតែរូបនោះពេលដែលដឹងថាគេផ្អាកក៏ធ្វើជាពុតឈឺខ្លំាងឡើងវិញ ។ គ្រា នោះក៏រកហោរមើលជាថ្មី ហោរទូលថា ទាល់តែប្រើព្រះខ័ឌ្គទើបកាប់ដើមតាត្រាវ នោះបាន ។ ស្ដេចក៏យកព្រះខ័ឌ្គនោះមកប្រើ ដោយកាប់ដើមនោះបីព្រះខ័ឌ្គ ។ ឯដើមតាត្រាវនោះបន្ទាប់ពី ស្ដេចយកដាវទិព្វមកកាប់ហើយ ក៏ដាច់សាច់ហូរជ័រមកដូចជាលោហិតមនុស្សស្លឹកទំាងឡាយ ក៏ស្វិតក្រៀម។រាល់រាត្រីគេហាក់ឮសម្លេងថ្ងួចថ្ងូរដូចជាមនុស្សរងរបួសបន្ទាប់មកទើបពលទំាង ៥០០នោះនំាគ្នាកាប់ពេញមួយខែទើបដាច់។ចុងបញ្ចប់ដើមតាត្រាវដែលជាមង្គលនគរត្រូវបាន គេផ្ដួលរំលំបាន ហើយហូរជ័រមកដូចជាលោហិតមនុស្ស។ អស់អារក្ខ ទេវតា ដែលថែរក្សាដើម មានសេចក្ដីទុក្ខក្រៀមក្រំនឹកអាណិតនគរ ក៏ពន្យល់សប្ដិដល់បុរោហិតម្នាក់ថា ឲ្យយកផ្នែក កណ្ដាលនៃដើមធ្វើជាសំពៅ១ គ្រឿងទៅហើយតំាងនាមថា សំពៅទន្សានគរ ជំនួសទីកន្លែង ដើមតាត្រាវនោះទៅ ក្រែងថ្ងៃក្រោយបានជាអាសារដល់ព្រះរាជនគរ ។ បុរោហិតនោះ មិន ហ៊ានលាក់ទុក ក៏ទៅទូលស្ដេច ។ ( មានតទៅឈុតទី៣ នាថ្ងៃចន័្ទ ២៣ ឧសភា ២០១៦ )
សូមសាកល្បងត្រិះរិះ ៖ តើស្ដេចចាមធ្វើតាមការយល់សប្ដិរបស់ព្រាហ្មណ៍បុរោហិតជាមន្រ្ដីខ្លួនទេ? ក្រោយអស់ដើមឈើជាមង្គលនគរទៅ តើស្ដេចទេវតា អាចយកឈ្នះស្ដេចចាមបានទេ ? ។ តើវាសនាចារនារីនោះទៅជាយ៉ាងណា ? ។ សូមចូលរួមយោបល់លេងៗ ជាមួយគ្នា ។ សូមផ្ទៀងចម្លើយនៅក្នុងឈុតទីបី ! ។
